Loon staken, stoppen of opschorten?
Ziekte en arbeidsongeschiktheid in het onderwijs… Het zijn onderwerpen waar je als HRM’er waarschijnlijk niet op zit te wachten, maar waar je wél mee te maken krijgt. De ZAPO en ZAVO zitten vol met regels die nét even anders zijn dan je op basis van de wet zou verwachten.
In deze vierdelige blogreeks neem ik je mee langs de meest opvallende cao-artikelen over verzuim. Regels die in de praktijk vaak vragen oproepen of afwijken van wat je juridisch gewend bent — en die dus om heldere uitleg vragen.
Heb je de eerdere blogs gemist? Lees dan ook deel 1 over ziekte en schoolvakanties en deel 2 over loondoorbetaling tijdens ziekte.
Waarom deze blog?
In deel 3 van deze reeks duiken we in de loonsancties bij ziekte: loonstop, loonopschorting en de term ‘loonstaking’ uit artikel 15 van de ZAPO en ZAVO. Loonsancties zijn een belangrijk instrument om de re-integratie van een zieke werknemer goed te laten verlopen. Pas je zo’n sanctie niet, of niet op de juiste manier toe? Dan loop je als werkgever risico op een verlengde loondoorbetalingsplicht. En juist de tekst van de cao zet jou op het verkeerde been! Hieronder lees je welke loonsanctie je wanneer moet toepassen.
Weet jij zeker hoe ZAPO/ZAVO werkt?
Veel cao-afspraken wijken af van de wet. Deze whitepaper zet alles overzichtelijk op een rij.
Loonsancties: wat en waarom?
Als een zieke werknemer onvoldoende meewerkt aan zijn re-integratieverplichtingen, moet je als werkgever soms een loonsanctie opleggen. De wet kent twee varianten: (1)
- Loonopschorting:
Dit pas je toe als een werknemer zich niet houdt aan controlevoorschriften. Bijvoorbeeld als hij niet naar de bedrijfsarts gaat of de verwachte duur van de ziekte niet doorgeeft. Je bevriest dan tijdelijk de loondoorbetaling. Komt de werknemer alsnog het controlevoorschrift na? Dan ontvangt hij het loon over de opgeschorte periode alsnog. - Loonstop:
Deze sanctie is strenger. Je zet het loon stop als de werknemer niet meewerkt aan andere re-integratieverplichtingen, zoals het uitvoeren van passende arbeid of het opvolgen van redelijke voorschriften. Komt de werknemer alsnog in actie? Dan krijgt hij weer loon, maar het loon over de gestopte periode is hij kwijt.
Het verschil zit dus in de aard van de verplichting én de gevolgen voor het loon.
Hoe staat dit in de cao?
De cao’s in het onderwijs maken geen onderscheid tussen loonstop en loonopschorting. Artikel 15 van de ZAPO en ZAVO spreekt alleen over ‘loonstaking’: als de werknemer niet voldoet aan controle- of re-integratieverplichtingen, mag je het loon stopzetten.
Maar hier wringt het: volgens de wet moet je bij het niet nakomen van controlevoorschriften het loon opschorten, niet stopzetten. De werknemer behoudt dan zijn recht op loon over die periode. De cao wijkt dus negatief af van de wet — en dat mag niet. De wet laat geen ruimte om hiervan af te wijken op cao-niveau. Volg dus de wet en gebruik de cao als aanvullende bron, niet als leidend document.
Training 'Verzuim in het onderwijs'
Voor HRM'ers die zeker willen weten dat ze cao en wet goed toepassen.
Conclusie
Artikel 15 van de ZAPO/ZAVO introduceert de term ‘loonstaking’, maar mist hierbij het onderscheid tussen loon opschorten en loon stopzetten. En dit verschil is juist erg belangrijk: een opschorting pas je toe als de werknemer een controlevoorschrift niet nakomt, terwijl je een loonstop oplegt als de werknemer niet voldoet aan andere re-integratieverplichtingen. Het klakkeloos volgen van de cao-regels brengt daardoor juridische risico’s met zich mee. Zorg dus dat je als HRM’er het verschil tussen de loonsancties kent en dat je ze toepast volgens de wet. Zo voorkom je dat je onterecht loon inhoudt of juist te veel betaalt. Wil je meer weten over dit onderwerp? Bekijk dan onze Handleiding Loonstop & Loonopschorting.
1) Artikel 7:629 lid 3 en 6 Burgerlijk Wetboek.
Meer grip op HR in het onderwijs
In onze demo zie je hoe RAP onderwijsorganisaties helpt HR-processen te structureren en wet- en cao-regels eenduidig toe te passen.
