Nieuwe raadsleden en wethouders op komst? Dit moet je als HR regelen!
Op woensdag 18 maart 2026 gaan inwoners weer naar de stembus voor de gemeenteraadsverkiezingen. Na deze verkiezingen volgen ingrijpende veranderingen in het lokale bestuur: nieuwe raadsleden worden geïnstalleerd, wethouders worden benoemd of herbenoemd, en sommigen nemen afscheid van hun functie. Als HR-professional is het verstandig om je goed en ruim op tijd voor te bereiden op een juiste toepassing van arbeidsvoorwaarden voor raadsleden en wethouders, en om die doelgroep goed te informeren over hun rechten en plichten. In dit artikel lees je hoe je dit aanpakt.
Waar worden de arbeidsvoorwaarden van raadsleden en wethouders geregeld?
De arbeidsvoorwaarden van raadsleden en wethouders vallen buiten een cao en het reguliere ambtenarenrecht. Voor raadsleden en wethouders gelden namelijk de landelijke regels uit het Rechtspositiebesluit decentrale politieke ambtsdragers. Die worden vervolgens uitgewerkt in gemeentelijke rechtspositieverordeningen. De uitvoering van deze regels vereist specifieke aandacht vanuit HR, vooral rond het begin en einde van een zittingsperiode.
Waar moet je als HR-professional rekening mee houden rondom de gemeenteraadsverkiezingen?
1. Is de gemeentelijke rechtspositieverordening actueel?
Elke gemeente stelt eigen regels vast binnen de landelijke kaders. Controleer of deze verordening recent is bijgewerkt en in lijn is met de geldende wet- en regelgeving.
2. Informeer nieuwe wethouders en raadsleden over hun rechten en plichten
Nieuwe raadsleden en wethouders zijn meestal onbekend met de administratieve en juridische kant van hun functie. Stel daarom een welkomstpakket samen met informatie over hun rechtspositie, pensioenopbouw, verzekeringen en fiscale gevolgen.
3. Gebruik functiegerichte checklists
Werk met aparte checklists voor raadsleden en wethouders, zowel bij aantreden als vertrek. Daarmee voorkom je dat je stappen overslaat in de hectiek van de overgangsperiode na de verkiezingen.
4. Kloppen de onkostenvergoedingen?
Raadsleden en wethouders hebben recht op een vaste onkostenvergoeding en salaris dat afhankelijk van het aantal inwoners van de gemeente. Controleer op tijd of de bedragen up-to-date zijn en correct worden verwerkt in de salarisadministratie.
5. Heb extra aandacht voor integriteit en nevenfuncties
Ga bij nieuwe benoemingen na of er sprake is van nevenfuncties die een risico vormen voor belangenverstrengeling. Zorg dat integriteitsverklaringen worden ondertekend en nevenfuncties worden gemeld.
6. Schep duidelijkheid over representatie- en declaratieregels
Vooral wethouders maken soms gebruik van representatiekosten. Informeer hen dus over de regels en richt een heldere declaratieprocedure in.
7. Nazorg bij vertrek: wachtgeld en begeleiding
Vertrekkende wethouders hebben onder bepaalde voorwaarden recht op wachtgeld. Informeer hen hierover op tijd, en wijs ook op de bijkomende re-integratieverplichtingen. Overweeg ook geruime tijd voor de verkiezingen om loopbaangesprekken of coaching aan te bieden. Ook raadsleden kunnen baat hebben bij begeleiding naar ander werk of nazorg, zeker als ze na lange tijd stoppen.
8. Stimuleer het bewustzijn rondom pensioen
Politieke loopbanen zijn vaak gefragmenteerd. Wijs raadsleden en wethouders op hun mogelijkheden om inzicht te krijgen in hun pensioenrechten. Een verwijzing naar informatiekanalen zoals mijnpensioenoverzicht.nl kan veel rust en duidelijkheid geven.
9. Let op declaraties en eindafrekeningen
Controleer vóór vertrek of alle declaraties zijn ingediend en verwerkt. Zorg ook voor een correcte eindafrekening, afrekening reiskosten of eventuele openstaande vergoedingen.
10. Organiseer een gezamenlijke introductiebijeenkomst
Plan een bijeenkomst voor nieuw aangetreden raadsleden en wethouders waarin ook aandacht wordt besteed aan hun arbeidsvoorwaarden. Dit bevordert niet alleen de bewustwording, maar ook het vertrouwen in de ondersteuning vanuit de organisatie.
Zorg dat je eigen kennis up-to-date is!
De gemeenteraadsverkiezingen brengen altijd beweging in de politieke organisatie. Voor HRM betekent dit een piekmoment waarin deze specifieke arbeidsvoorwaardelijke kennis essentieel is. Als HR goed voorbereid is, draagt dit bij aan een professionele start van een nieuwe bestuursperiode.
Wij zijn ons ervan bewust dat de arbeidsvoorwaarden van raadsleden en wethouders écht een vak apart zijn. RAP helpt je daarom bij het maken van een vertaalslag met cursussen, actuele informatie, checklists en modeldocumenten.
Dit is RAP
Maak kennis met RAP. Wij hebben altijd het juiste antwoord op jouw HR-vragen. RAP weet het.
