AI-geletterdheid: wat moet HR ermee?

AI is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Steeds meer organisaties onderzoeken hoe zij AI kunnen toepassen in hun processen of passen het al toe. Ook voor HR zijn er legio mogelijkheden waarbij AI helpt om je werk leuker, sneller of makkelijker te maken. Denk aan het opstellen van vacatureteksten, cv-screening en het automatiseren van repetitieve taken.  

En hoewel er al volop geëxperimenteerd wordt, hebben veel organisaties nog geen beleid rondom het gebruik van AI. Vaak is onduidelijk op wiens bordje AI hoort; is dat ICT of HR of bij nog iemand anders? Wij zien in de praktijk dat in elk geval het bordje van HR hiermee gevuld wordt. En wel vanwege de zorgplicht rondom AI-geletterdheid van medewerkers.

Waarom AI-geletterdheid belangrijk is

Sinds 2025 zijn werkgevers die AI-systemen ontwikkelen of gebruiken wettelijk verplicht om ervoor te zorgen dat iedereen in hun organisatie die iets met AI doet AI-geletterd is. Dat kunnen medewerkers zijn, maar ook ZZP’ers of stagiaires. Voor het gemak spreken we hierna over: medewerkers.

Bij de term ‘AI-geletterdheid’ kun je onder meer denken aan:

• Technologische kennis: hoe werken AI-systemen en hoe verwerken ze gegevens?
• Bewustwording (ethisch en kritisch): begrip van privacyaspecten en het herkennen van vooroordelen in AI-systemen. Maar ook de bewustwording van risico’s en het beoordelen van de betrouwbaarheid.
• Praktisch: hoe zet je AI-systemen veilig en effectief in tijdens je dagelijkse werk?

Als je medewerkers de juiste kennis en vaardigheden bijbrengt, dan kun je kansen – zoals efficiënter werken – benutten (en risico’s – zoals het delen van vertrouwelijke informatie – verkleinen).  

Rol van HR

De Autoriteit Persoonsgegevens adviseert werkgevers om van AI-geletterdheid een prioriteit te maken en dit strategisch aan te pakken. De handreiking “Aan de slag met AI-geletterdheid” helpt hierbij en gaat uit van een meerjarenplan, bestaande uit meerdere fasen. De wet en de handreiking schrijven niet voor hoe je ervoor zorgt dat je medewerkers op hun eigen niveau AI-geletterd raken. Je mag dus zelf bepalen welke maatregelen je neemt, welke voorzieningen je treft en hoe je het beleid van de organisatie vormgeeft.

Om je op weg te helpen, vind je hieronder drie dingen waarmee je als HR-professional nu al laagdrempelig aan de slag kunt gaan.

1. Inventarisatie: Maak samen met ICT een overzicht van de AI-systemen en AI-toepassingen die de organisatie gebruikt. Inventariseer de belangrijkste risico’s en kansen. Een privacy officer kan je hierbij helpen.
    
2. Bepaal het kennisniveau: Wat is eigenlijk het kennisniveau onder medewerkers? Dit moet in verhouding staan tot de AI-tools die ze gebruiken of ontwikkelen. Ieder individu moet op zijn eigen niveau AI-geletterd zijn. Bepaal daarom welke medewerkers en rollen gebruik maken van welke AI-toepassingen. Voer vervolgens een nulmeting uit om het huidige kennisniveau van medewerkers vast te stellen.  
    
3. Creëer bewustzijn: Laat medewerkers op een laagdrempelige manier kennismaken met de kansen, risico’s en regelgeving rondom AI-toepassingen door korte video’s of trainingen te delen. Deze vind je bijvoorbeeld via de website van de Digitale Overheid.

In onze volgende bijdrage geven we je meer tips binnen dit thema. Wil je samen sparren over hoe je kunt inspelen op de AI-geletterdheid van medewerkers binnen je organisatie? Bij RAP denken we graag met je mee!